Türk Mutfağında Yaş Mayalı Poğaça
Türk mutfağının en sevilen lezzetlerinden biri olan mayalı poğaça, kahvaltı sofralarından akşam çaylarına kadar pek çok öğünde tercih edilen nefis bir atıştırmalıktır. Yumuşacık dokusu ve çeşitli iç harçları ile damakları şenlendiren mayalı poğaça, geleneksel lezzetleri sevenlerin vazgeçilmezi olmuştur. Bu yazıda, mayalı poğaçanın yapımı, tarihçesi ve keyifli tüketim deneyimi hakkında bilgilere yer vereceğiz.
Mayalı poğaça yaparken sütü mutlaka ılık olarak kulanınki yaş maya yanmasın ve kıvamında bir poğaça elde edin. Poğaça hamuru için mümkün olduğunca yumuşak bir hamur hazırlayın. Zira unu çok fazla koyarsanız yaş mayalı poğaça çok sert olur ve poğaçadan çok ekmek kıvamını alır. Aşağıdaki tariflerimizde birkaç adet tarifi bir arada verdik, işte size nefis bir yaş mayalı poğaça.
Mayalı Poğaça’nın Lezzetli Tarihçesi
Mayalı poğaça, Türk mutfağının köklü lezzetlerinden biridir. Poğaça kelimesi, Farsça “boğaç” kelimesinden türetilmiştir ve yassı ekmek anlamına gelir. Poğaçanın Türk mutfağındaki geçmişi oldukça eski olup, Osmanlı dönemine kadar uzanır. Zamanla geleneksel poğaça tarifleri, bölgeye göre değişiklik göstermiş ve çeşitlenmiştir.
Poğaça, hamurun mayalanması sayesinde içi dolgulu veya dolgusuz olarak hazırlanır. Eski zamanlarda özellikle köylerde ve kasabalarda mayalı poğaça, kadınlar tarafından el emeğiyle yapılarak aile fertlerine ikram edilirdi. Günümüzde ise büyük pastanelerden ev mutfaklarına kadar birçok yerde kolayca bulunabilen bir lezzettir.
Geleneksel tarifleriyle damakları şenlendiren bu atıştırmalık, sıcak ve yumuşak dokusuyla her daim tercih edilir. Kahvaltılardan çay saatlerine, öğle yemeklerinden akşam atıştırmalarına kadar pek çok farklı öğünde keyifle tüketilebilir. Mayalı poğaçanın yapımı, tarihçesi ve tüketim deneyimi, Türk mutfağının zenginliklerinden biri olarak sofralarımızda yerini korumaya devam edecektir.
Poğaça Tarifi için malzemeler
1.5 su bardağı ılık süt
1 bardak ılık su
1 su bardağı sıvıyağ
4 yemek kaşığı şeker
1 tatlı kaşığı tuz
1 paket yaş maya
alabildiği kadar un
Yaş Mayalı Poğaça Tarifi
Aslında poğaça yapmayı bilen arkadaşlar tüm bu malzemeleri karıştırarak ele yapışmayacak bi hamur elde etsinler ve 15 dakika bekletip istedikleri içle şekil verip 180 derecedeki fırına versinler… Ama hiç poğaça yapmamış ve mayalı poğaça nasıl yapılır bilmeyen arkadaşlar için ayrıntılı yazayım… önce su ve sütü aynı cezvenin içine koyun ve ılık hale getirin hamuru hazırlayacağınız kabın içine yaş mayayı koyun ve ılıttığınız sütle suyu mayanın üstüne dökün şekeride ekleyin ve böylece maya ve şeker eriyene kadar elinizle karıştırın… sonra sıvı yağı ve tuzu ekleyin biraz karıştırdıktan sonra yavaş yavaş un eklemeye başlayın…
Elinize yapışmayacak bi hamur haline gelene kadar un ekleyin ve yoğurun…hazırlamış olduğunuz hamuru 10 dk bekletin ve arzunuza göre peynirli maydonozlu ya da sosisli ketçaplı bi iç hazırlayabilirsiniz… yada hiç içli yapmayabilirsinizde size kalmış… 10 dk beklettikten sonra küçük ceviz parçası büyüklüğünde hamura istediğiniz şekli verip yağlanmış tepsiye dizin biraz aralıklı dizin çünkü 3 katı büyüyorlar, üstüne yumurta sürüp ilk tepsiyi fırına verebilirsiniz 180 derece ve önceden ısıtılmış olucak… bu tariften 2 tepsi çıkıyor. ilk tepsi pişerken ikinci tepsiyi hazırlayabilirsiniz. Diğer Poğaça Tariflerimize de göz atabilirsiniz.
BAŞKA BİR MAYALI POĞAÇA TARİFİ (yaş mayalı poğaça nasıl yapılır)
Malzemeler:
1su bardağı, sıvıyağı
1 su bardağı, ılık, su
1 su bardağı, ılık süt
2 yemek kaşığı şeker
1 tatlı kaşığı, tuz
Bir paket yaş maya
Alabildiği kadar un
İç malzeme:
200 gram, beyaz peynir
Yarım demet maydanoz
Poğaça Tarifi
Karıştırma kabına, önce yaş mayayı alalım üzerine, ılık su ve ılık sütü dökelim, elimizle mayayı eritelim. Mayayı 5 dakika, mayalanmaya bırakalım, süre sonunda, şekeri, tuzu, sıvıyağı ilave edelim elimizle güzelce karıştıralım. Son olarak unu azar azar ilave edelim ve yoğuralım. Ele yapışmayacak bir kıvamda hamur elde edelim on dakika mayalanmaya bırakalım.
Biz bu arada maydanozu ayıklayalım, iyice yıkayıp süzgece alalım suyunun iyice gittiğine emin olduğumuzda, kesme tahtasında ince kıyalım. Geniş bir kaba alalım üzerine peyniri ilave edip karıştıralım bir kenara alalım. Mayalanmış hamurdan portakal büyüklüğünde parçalar koparalım 25-30 cm çapında sigara böreği sarar gibi saralım, yağlanmış tepsiye dizelim, 40 dakika kabarması için dinlendirelim. Daha sonra, üzerlerine yumurta sarısı sürelim, 160 derecelik ısıda üzerleri kızarana kadar pişirelim. Afiyet olsun.
Not: Bu malzemeden, 2 tepsi, poğaça çıkıyor.
Fethiye adlı kullanıcımızın önerisi: İlk poğaça deneyimim ve muhteşem oldu. O kadar çok kabardı ki inanamadım. Şeker 4 kaşık biraz fazla geliyor, bence 3 yeterli hatta 2 kaşık olabilir. Tuz aynı ölçüde kalabilir. Bundan sonra mayalı poğaçayı bol bol yapacağım.
Tarif için teşekkürler. Elinize sağlık:))
KURU MAYALI POĞAÇA
Kuru Mayalı Poğaça Tarifi için Malzemeler
* 3 çay fincanı, un
* 1 paket, kuru maya
* 1 çay bardağı, süt
* 125 gram, margarin
* 2 tane, yumurta
* 1 tatlı kaşığı, tuz
* 1tatlı kaşığı, toz şeker
* alabiliği kadar ılık su
İç Malzemeleri
* 1 kase lor peynir
* 1 miktar dereotu
üzeri için
susam
Mayalı Poğaça Nasıl Yapılır
Karıştırma kabına unu alalım, üzerine yumurtaları kıralım, sütü ilave edelim. Sonra sırası ile mayayı, tuzu şekeri ve margarini ilave edelim. Yoğurarak kıvama getirelim, bir süre dinlenmeye bırakalım. Biz bu arada iç malzemesini hazırlayalım. Lor peyniri bir kaba alalım üzerine ince kıyılmış dereotunu ilave edip karıştırın.
Kıvama gelen hamuru, 18 adet bezelere ayıralım, el yardımı ile bezeleri açalım ortasına dere otlu lordan koyalım, üste doğru kapatalım. Yağlanmış fırın tepsisine dizelim, üzerine yumurta sarısı sürelim, susam serpelim yarım saat mayalanmaya bırakalım 180 derecelik ısıda pişirelim. Afiyet olsun.
Mayalı Poğaça’nın Keyifli Tüketim Deneyimi
Mayalı poğaça, taze çay veya kahve eşliğinde keyifle tüketilen bir atıştırmalıktır. Kahvaltı sofralarının vazgeçilmezi olan poğaça, aynı zamanda öğle yemeklerinde ve çay saatlerinde de misafirlerinizi ağırlarken sunabileceğiniz lezzetli bir seçenektir. İç harçlarının zengin çeşitliliği sayesinde her damak zevkine hitap eder.
Geleneksel Türk mutfağından günümüze kadar ulaşan mayalı poğaça, sıcaklığı ve tazeliğiyle kalpleri fetheden bir lezzettir. Kolayca hazırlanabilmesi ve pratikliği sayesinde evde de rahatlıkla yapabilirsiniz. Ayrıca, poğaçaları farklı iç harçlarla doldurarak kendi yaratıcılığınızı da konuşturabilirsiniz.
Yaş Maya mı Kuru Maya mı Faydalıdır? Karşılaştırma
Yaş Maya:
- Doğal Maya: Yaş maya, doğada kendiliğinden oluşan doğal bir maya türüdür. Bu nedenle bazen “doğal maya” veya “ekşi maya” olarak da adlandırılır.
- Canlı Organizma: Yaş maya, canlı bir organizmadır ve hamurun mayalanması için canlı maya hücreleri içerir. Bu hücreler, hamurda fermantasyon sürecini başlatarak karbondioksit gazı üretir ve hamurun kabarmasını sağlar.
- Hazırlama ve Kullanma: Yaş maya, kullanılmadan önce özel olarak hazırlanmalıdır. Mayanın doğal olarak fermentasyon yapması için zaman ve dikkat gerektiren bir süreçtir. Ayrıca, yaş maya kullanılırken miktarı ve kullanım şekli diğer maya türlerine göre biraz daha hassasiyet gerektirir.
- Lezzet ve Dokuda Katkı: Yaş maya, ekmek ve hamur işlerine özgün bir lezzet ve aroma katarken, hamurların daha uzun süre taze kalmasına ve daha yumuşak bir dokuya sahip olmasına yardımcı olur.
- Fermantasyon Süresi: Yaş maya, kuru mayaya kıyasla daha uzun fermantasyon sürelerine ihtiyaç duyar. Bu, hamur işlerinin hazırlanma süresini uzatabilir.
Kuru Maya:
- Yapay Maya: Kuru maya, doğada değil laboratuvar ortamında üretilen bir maya türüdür. Bu nedenle “instant maya” veya “kuru ekmek mayası” olarak da bilinir.
- Kuru Formda: Kuru maya, su içeriği alındığında yaklaşık % 8 nem içeren toz formunda satılır. Yaş mayadan farklı olarak canlı organizma içermez.
- Kullanım Kolaylığı: Kuru maya kullanımı oldukça kolaydır. Direkt olarak hamurun içine eklenerek karıştırılır ve fermantasyon sürecini hızlı bir şekilde başlatır.
- Depolama ve Raf Ömrü: Kuru maya, yaş mayaya göre daha uzun raf ömrüne sahiptir ve buzdolabında veya dondurucuda uzun süre saklanabilir.
- Fermantasyon Süresi: Kuru maya, fermantasyon süreleri açısından yaş mayadan daha hızlıdır. Bu nedenle hamur işlerinin hazırlanma süresini kısaltır.
Sonuç:
Yaş maya ve kuru maya, ekmek ve hamur işleri yapımında kullanılan iki farklı maya türüdür. Yaş maya doğal ve canlı bir organizma olup, hamurun lezzet ve dokusuna katkı sağlarken, hazırlanması ve kullanımı daha dikkat gerektiren bir süreci vardır. Kuru maya ise yapay ve toz formda satılır, kullanımı daha kolaydır ve fermantasyon süreleri daha kısadır. Kullanım tercihi, kişisel tercihlere, zaman ve pratiklik ihtiyaçlarına göre değişebilir.
